Η Επιτροπή Προστασίας του Ανταγωνισμού, με την ολοκλήρωση της νενομισμένης διαδικασίας και έχοντας αξιολογήσει όλα τα ενώπιον της στοιχεία, σε συνεδρία της που έλαβε χώρα στις 23 Ιουνίου 2015, διαπίστωσε με την υπ’ αριθμό 20/2015 κατά πλειοψηφία απόφαση της, ότι η εταιρεία Hermes Airports Ltd (εφεξής η «Hermes») παραβίασε τις διατάξεις του άρθρου 6(1)(α) του περί της Προστασίας του Ανταγωνισμού Νόμου Ν. 13(Ι)/2008 ως έχει τροποποιηθεί με το Νόμο 41(1)/2014 (εφεξής ο «Νόμος») καθώς και τις αντίστοιχες διατάξεις του άρθρου 102 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (εφεξής η «ΣΛΕΕ»). Συγκεκριμένα, η Επιτροπή αποφάσισε ότι η Hermes επέβαλε αυθαίρετους όρους συναλλαγής τόσο στα έγγραφα του διαγωνισμού που προκηρύχθηκε για τη σύναψη on airport συμβάσεων παροχής υπηρεσιών ενοικιάσεως αυτοκινήτων με εταιρείες ενοικιάσεως αυτοκινήτων όσο και κατά τη σύναψη off airport σύμβασης υπηρεσιών ενοικιάσεως αυτοκινήτων με την εταιρεία Demstar Rentals (2008) Ltd (εφεξής η «Hertz»).
Σημειώνεται ενημερωτικά, ότι τόσο οι on airport όσο και οι off airport κατηγορίες συμβάσεων παροχής υπηρεσιών ενοικιάσεως αυτοκινήτων αφορούν χώρους εντός των αερολιμένων που διαχειρίζεται η Hermes. Η βασική τους διαφορά έγκειται στα δικαιώματα που παρέχει έκαστη σύμβαση. Συγκεκριμένα, η οn airport σύμβαση παρέχει το βασικό δικαίωμα εγκατάστασης και δραστηριοποίησης των εταιρειών ενοικίασης αυτοκινήτων στα αεροδρόμια, παρέχοντας διευκολύνσεις χρήσης γραφειακών χώρων στο χώρο υποδοχής καθώς και καθορισμένων χώρων στάθμευσης αποκλειστικής χρήσης για κάθε εταιρεία. Τα δικαιώματα αυτά δεν παρέχονται με τη σύναψη off airport σύμβασης, παρέχεται όμως στον αδειούχο της off airport σύμβασης η δυνατότητα να διακινεί τους πελάτες του μέσω λεωφορείου τύπου shuttle, από τους χώρους του τερματικού προς τις εγκαταστάσεις του, που είναι εκτός των ορίων του τερματικού, όπου βρίσκονται τα ενοικιαζόμενα οχήματα και αντίστροφα. Με την off airport σύμβαση, απαγορεύεται στους αδειούχους να παρέχουν υπηρεσίες ενοικιάσεως αυτοκινήτων σε πελάτες κατά την άφιξη τους στα αεροδρόμια παρά μόνο επιτρέπεται η άφιξη ενός υπάλληλου των εταιρειών που δραστηριοποιούνται με off airport σύμβαση, στο χώρο αφίξεων για να παραλάβει τους πελάτες που είχαν ήδη κάνει προκράτηση μέσω διαδικτύου.
Αντικείμενο της εν λόγω υπόθεσης αποτέλεσε η καταγγελία που υπέβαλε στις 22/11/2013 η εταιρεία Hertz εναντίον της εταιρείας Hermes αναφορικά με την κατ’ ισχυρισμό καταχρηστική εκμετάλλευση της δεσπόζουσας θέσης της Hermes κατά παράβαση των άρθρων 6(1)(α), 6(1)(β), 6(1)(γ) του Νόμου και των αντίστοιχων διατάξεων του άρθρου 102 της ΣΛΕΕ καθώς και την κατ’ ισχυρισμό καταχρηστική εκμετάλλευση της σχέσης οικονομικής εξάρτησης της εταιρείας Hertz από την Hermes κατά παράβαση του άρθρου 6(2) του Νόμου.
Η Hertz είχε επιλεγεί ως επιτυχούσα προσφοροδότρια εταιρεία στα πλαίσια του πρώτου διαγωνισμού που προκήρυξε η Hermes και δραστηριοποιείτο ως on airport operator στο αεροδρόμιο, παρέχοντας υπηρεσίες μίσθωσης αυτοκινήτων βραχυπρόθεσμης διάρκειας. Ακολούθως η Hertz έλαβε μέρος στον δεύτερο διαγωνισμό που προκήρυξε η Hermes κατά το 2011 χωρίς ωστόσο να συγκαταλεχθεί ανάμεσα στους επιτυχόντες προσφοροδότες. Η Hermes στα πλαίσια προκήρυξης του δεύτερου διαγωνισμού το 2011 προέβηκε στην μείωση του αριθμού των on airport εταιρειών από εφτά (7) σε τέσσερις (4), προχωρώντας παράλληλα στην αύξηση της ελάχιστης ετήσιας εγγύησης και την αύξηση του ελάχιστου συνολικού ενοικίου, αυξάνοντας έτσι το κατώτερο ποσό της προσφοράς για το οποίο θα μπορούσαν να προσφοροδοτήσουν οι ενδιαφερόμενες εταιρείες. Παράλληλα, η Hermes κατά την προκήρυξη των on airport συμβάσεων διαφύλαξε το δικαίωμα της να συνάπτει off airport συμβάσεις.
Η σχετική αγορά προϊόντος/υπηρεσιών στην προκείμενη υπόθεση ορίστηκε αφενός ως η αγορά διαχείρισης των αερολιμένων Λάρνακας και Πάφου και αφετέρου η παράπλευρη αγορά της παροχής υπηρεσιών πρόσβασης και εγκατάστασης στα αεροδρόμια Λάρνακας και Πάφου σε εταιρείες ενοικιάσεως αυτοκινήτων. Η γεωγραφική αγορά ορίστηκε ως η αγορά των αερολιμένων Λάρνακας και Πάφου ξεχωριστά. Επίσης, η Επιτροπή αποφάσισε ότι υφίσταται επηρεασμός του εμπορίου μεταξύ κρατών μελών καθώς η Hermes δραστηριοποιείται στην αγορά παροχής υπηρεσιών των αερολιμένων Λάρνακας και Πάφου δηλαδή των δύο πιο σημαντικών σημείων εισόδου και εξόδου μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και των υπόλοιπων κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ως εκ τούτου η συμπεριφορά της εκτείνεται στην ολότητα του κράτους μέλους της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Η Επιτροπή αποφάσισε κατά πλειοψηφία, ότι η όλη συμπεριφορά της Hermes να μειώσει τον αριθμό των on airport operators από επτά (7) σε τέσσερεις (4), προβλέποντας παράλληλα στις on-airport συμβάσεις της το δικαίωμα να συνάπτει και off airport συμβάσεις αποτελεί καταχρηστική συμπεριφορά ιδωμένη συνδυαστικά με την αύξηση του ελάχιστου συνολικού ενοικίου. Η εν λόγω καταχρηστική συμπεριφορά της Hermes επεκτείνεται και στις off airport συμβάσεις, σε σχέση με τις οποίες η Hermes, απάλειψε όρο της προηγούμενης off airport σύμβασης, μειώνοντας έτσι τα δικαιώματα της Hertz και αυξάνοντας ταυτόχρονα το ενοίκιο. Η Επιτροπή επισήμανε ότι οι εν λόγω όροι και η εν γένει συμπεριφορά της Hermes δεν έχουν δικαιολογηθεί αντικειμενικά ούτε έχουν αποδειχθεί ως απολύτως αναγκαίοι σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας.
Στη βάση των ανωτέρω διαπιστώσεων, η Επιτροπή δια της απόφασης της ημερομηνίας 23/6/2015 υποχρεώνει την εταιρεία Hermes να παύσει την διαπιστωθείσα παράβαση του άρθρου 6(1)(α) και του αντίστοιχου άρθρου 102 της ΣΛΕΕ και να αποφύγει επανάληψη της στο μέλλον, τόσο όσον αφορά τις on airport όσο και σε ότι αφορά τις off airport συμβάσεις.
Επιπρόσθετα, η Επιτροπή κάλεσε την καταγγελλόμενη εταιρεία να προβεί σε προκήρυξη νέου διαγωνισμού για on airport συμβάσεις παροχής υπηρεσιών ενοικιάσεως αυτοκινήτων στα αεροδρόμια Λάρνακας και Πάφου η οποία να προβλέπει την εγκατάσταση τουλάχιστον επτά (7) εταιρειών παροχής υπηρεσιών ενοικιάσεως αυτοκινήτων, το συντομότερο δυνατό και εν πάση περιπτώσει το αργότερο τρείς (3) μήνες πριν τη λήξη των ισχυουσών on airport συμβάσεων.
Η Επιτροπή, κατά την εξέταση του ύψους του προστίμου, έλαβε υπόψη της τη φύση, σοβαρότητα/βαρύτητα της παράβασης, καθώς και τη διάρκεια αυτής και ενεργώντας στη βάση των άρθρων 24(α)(i) και 42 του Νόμου αποφάσισε να επιβάλει στην Hermes διοικητικό πρόστιμο ύψους €750.000.
Η σχετική απόφαση της Επιτροπής ημερομηνίας 23/6/2015 θα δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας και θα αναρτηθεί στην ιστοσελίδα της Επιτροπής εν ευθέτω χρόνω.
ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ
3/8/2015